Radicaleiddio ac eithafiaeth ar-lein

Trosolwg

Eithafiaeth yw gwrthwynebiad llafar neu weithredol i werthoedd cyffredin fel:

• democratiaeth
• gweithredu'r gyfraith
• parch at bawb 
• goddefgarwch i grefyddau a chredoau eraill

Gall rhai mathau o gynnwys ar-lein hyrwyddo ideolegau eithafol.

Radicaleiddio yw pan fydd unigolyn neu grŵp yn mabwysiadu safbwyntiau gwleidyddol, cymdeithasol neu grefyddol eithafol a all arwain at derfysgaeth.

Y gwahaniaeth allweddol yw:

• mae radicaleiddio yn broses
• eithafiaeth yw'r canlyniad a chaiff ei hadlewyrchu yng nghredoau unigolyn

Mae grwpiau eithafol yn aml yn defnyddio'r rhyngrwyd, gan gynnwys cyfryngau cymdeithasol ac adnoddau AI, er mwyn:

• cyrraedd cynulleidfaoedd mawr
• targedu unigolion a allai fod yn agored i'w negeseuon a'u tactegau o feithrin perthynas gyda'r nod o ddylanwadu arnyn nhw

Tactegau radicaleiddio

Mae propaganda terfysgol yn aml yn ecsbloetio'r materion y mae pobl ifanc yn cael trafferth gyda nhw, megis:

• hunaniaeth
• ffydd 
• perthyn

Mae eithafwyr yn defnyddio naratifau cynhennus er mwyn creu hunaniaeth 'ni' a 'nhw'. Defnyddir iaith a delweddau emosiynol iawn yn aml i ddenu unigolion i mewn:

• gan ogoneddu a chanmol un grŵp
• a beirniadu a difrïo grŵp arall

Arwyddion o radicaleiddio

Ymhlith y newidiadau yn ymddygiad pobl ifanc a allai fod yn arwydd o radicaleiddio mae:

• newid eu ffrindiau
• newid eu hymddangosiad
• ymddygiad cyfrinachol neu amharodrwydd i rannu lle maen nhw
• gwrthod gwrando ar safbwyntiau amgen
• bod yn ddadleuol
• anoddefgarwch tuag at bobl sy'n wahanol iddyn nhw
• diddordeb mewn damcaniaethau cynllwyn
• cydymdeimlad â grwpiau neu ideolegau eithafol 
• troi at grefydd newydd
• edrych ar gynnwys eithafol ar-lein

Canllawiau i bobl ifanc

Canllawiau i ysgolion

Rhaglen Prevent

Mae rhaglen Prevent yn un rhan o strategaeth wrthderfysgaeth gyffredinol y llywodraeth, CONTEST. Nod Prevent yw:

• mynd i'r afael ag achosion ideolegol terfysgaeth
• ymyrryd yn gynnar i gefnogi pobl sy'n agored i gael eu radicaleiddio
• galluogi'r rhai sydd eisoes wedi cymryd rhan mewn terfysgaeth i ddatgysylltu a rhoi'r peth y tu ôl iddyn nhw

Bwriedir i ganllawiau dyletswydd Prevent (Saesneg yn unig) gael eu defnyddio gan:

• uwch dimau arweinyddiaeth mewn awdurdodau penodedig (fel y'u rhestrir yn Rhan 1 o Atodlen 6 o Ddeddf Gwrth-derfysgaeth a Diogelwch 2015) (Saesneg yn unig)
• staff sydd â chyfrifoldebau Prevent neu ddiogelu
• pobl mewn awdurdodau penodedig sydd â chyfrifoldeb dros reoli adnoddau, cyllid neu bartneriaethau allanol
• gweithwyr proffesiynol rheng flaen sydd efallai yn ymgysylltu ag unigolion sy'n agored i gael eu radicaleiddio

Mae hyfforddiant dyletswydd Prevent (Saesneg yn unig) ar gael i bob gweithiwr proffesiynol mewn sectorau sy'n ddarostyngedig i'r ddyletswydd. Mae hyn yn cynnwys addysg.

Mae'r hyfforddiant yn cwmpasu:

• dyletswydd Prevent a'i phwrpas
• gwahanol fathau o eithafiaeth a therfysgaeth
• y risg o ran radicaleiddio a'ch rôl gefnogol chi
• atgyfeirio achos o dan Prevent 
• ymyriadau a chymorth sydd ar gael

Rhoi gwybod am bryderon

Os ydych yn poeni am blentyn yn eich gofal, dylech:

• ddilyn prosesau diogelu eich sefydliad, sef sylwi, gwirio a rhannu gyda'ch uwch berson dynodedig ar gyfer amddiffyn plant 
• rhoi gwybod am eich pryderon gan ddefnyddio Ffurflen Atgyfeirio Partneriaid Prevent Cymru Gyfan

Canllawiau Ymarfer Cymru Gyfan

Mae Canllaw Ymarfer Cymru Gyfan: Diogelu plant rhag cam-drin ar-lein yn darparu gwybodaeth i ymarferwyr am ymatebion i wahanol fathau o gam-drin ar-lein, gan gynnwys radicaleiddio.

Canllawiau i deuluoedd

Barn yr arbenigwyr

Help a chefnogaeth