Meithrin perthynas amhriodol ar-lein

Trosolwg

Mae meithrin perthynas amhriodol ar-lein yn broses lle mae rhywun yn dod yn ffrind i berson arall ar-lein ac yn meithrin eu hymddiriedaeth gyda'r bwriad o:

• fanipiwleiddio
• ecsbloetio
• achosi niwed

Mae pobl sy'n meithrin perthynas amhriodol ar-lein yn aml yn targedu pobl a allai fod:

• yn teimlo'n unig
• yn teimlo'n ynysig
• yn cael trafferth gyda hunan-barch neu gynnal perthynas

Gallai'r person sy'n gwneud hyn fod yn rhywun y mae'r dioddefwr yn ei adnabod neu'n ddieithryn llwyr.

Yr hyn y dylech chi ei wneud os ydych yn amau bod rhywun yn meithrin perthynas amhriodol

Sut mae meithrin perthynas amhriodol ar-lein yn digwydd

Mae'r sawl sy'n ceisio meithrin perthynas amhriodol yn aml yn cysylltu â llawer o bobl ar unwaith, gan obeithio y bydd rhai yn ymateb.

Bydd y sawl sy'n ceisio meithrin perthynas amhriodol ar-lein yn aml yn:

• defnyddio sawl llwyfan i gychwyn y cysylltiad
• mynnu bod sgyrsiau'n cael eu cadw'n gyfrinachol
• ceisio darganfod mwy, megis a yw eu targed ar ei ben ei hun
• anfon negeseuon rhywiol, a allai fod yn gynnil i ddechrau, fel canmol sut mae'r person yn edrych
• gofyn am wybodaeth bersonol fel manylion am leoliad eu targed, ei ysgol neu goleg
• defnyddio blacmel er mwyn rheoli

Os yw'r targed wedi anfon delweddau, efallai y bydd y sawl sy'n meithrin perthynas amhriodol yn bygwth eu rhannu'n gyhoeddus oni bai bod mwy o ddelweddau yn cael eu hanfon. Pan fydd y bygwth hwn yn cynnwys galwadau am arian, fe'i gelwir yn flacmel rhywiol.

Efallai y bydd y sawl sy'n meithrin perthynas amhriodol yn ceisio argyhoeddi pobl ifanc eu bod yn cyfathrebu â rhywun yr un oed â nhw trwy ddefnyddio adnoddau deallusrwydd artiffisial i greu'r canlynol yn realistig:

• proffil
• delweddau
• sgwrs

Efallai y bydd y sawl sy'n meithrin perthynas amhriodol hefyd yn defnyddio technoleg deallusrwydd artiffisial i greu delweddau ffug (gan gynnwys lluniau noeth) i dwyllo, manipiwleiddio neu orfodi dioddefwyr.

Arwyddion bod rhywun yn meithrin perthynas amhriodol â pherson ifanc

Nid yw bob amser yn amlwg bod rhywun yn meithrin perthynas amhriodol â pherson ifanc. Fodd bynnag, efallai y bydd ambell arwydd sy'n awgrymu nad yw popeth yn iawn. Efallai y byddan nhw, er enghraifft:

• yn cadw'u hunain atyn nhw'u hunain, yn ymddangos yn anhapus ac yn cadw cyfrinachau
• yn treulio mwy o amser yn siarad ar y rhyngrwyd, gan gadw eu gweithgareddau ar-lein yn breifat
• yn stopio gwneud pethau maen nhw fel arfer yn eu mwynhau, fel cwrdd yn gymdeithasol â ffrindiau
• bydd ganddyn nhw eitemau newydd, fel dillad neu ffôn symudol, heb ddweud o ble maen nhw'n dod neu'n rhoi esboniad credadwy.

Y chi sydd yn y sefyllfa orau i wybod a yw person ifanc rydych chi'n ei adnabod yn ymddwyn yn wahanol. Gwrandewch ar eich greddf a gweithredwch ar eich pryderon.

Efallai na fydd plant a phobl ifanc yn teimlo y gallan nhw ofyn am help oherwydd:

• nad ydyn nhw’n ymwybodol eu bod mewn perthynas amhriodol
• maen nhw'n credu eu bod mewn perthynas ofalgar ac yn poeni am ei pheryglu
• efallai eu bod yn ofni beth fydd y person sy'n meithrin perthynas amhriodol yn ei wneud os ydyn nhw'n dweud wrth rywun
• dydyn nhw ddim eisiau gweld y person sy'n meithrin perthynas amhriodol mewn trafferth
• maen nhw'n teimlo eu bod nhw ar fai
• maen nhw'n teimlo embaras

Helpu pobl ifanc i gadw'n ddiogel

Mae'n bwysig bod plant a phobl ifanc yn gallu adnabod arwyddion perthynas amhriodol a cham-drin a theimlo'n hyderus yn dweud wrth rywun. Gallwch eu cefnogi drwy:

• eu haddysgu nhw am berthnasoedd iach
• cael sgyrsiau am breifatrwydd a pham y dylen nhw fod yn ofalus gyda'u gwybodaeth bersonol
• dangos iddyn nhw sut i ddefnyddio gosodiadau preifatrwydd i reoli pwy all weld eu cynnwys
• esbonio pam na ddylen nhw dderbyn cais ffrind gan ddieithriaid neu siarad â dieithriaid mewn sgyrsiau preifat
• dysgu iddyn nhw fod yn wyliadwrus o organmol, rhoddion a chynigion sy'n ymddangos yn 'rhy dda i fod yn wir'
• eu helpu i ddatblygu'r wybodaeth a'r sgiliau sydd eu hangen i gadw'n ddiogel ar-lein
• eu hannog i ddod i wybod am bobl ddibynadwy a lleoedd diogel y gallan nhw fynd iddyn nhw am gymorth
• eu hannog i roi gwybod am ymddygiad amheus

Cymorth i bobl ifanc

Cymorth i ysgolion

Cymorth i deuluoedd

Barn yr arbenigwyr

Help a chefnogaeth