Trosolwg

Mae deunyddiau Ar Drywydd Dysgu yn cefnogi ymarferwyr i asesu dysgwyr sydd ag anawsterau dysgu dwys a lluosog (ADDLl). Maen nhw’n canolbwyntio ar sgiliau cyfathrebu a rhyngweithio cymdeithasol dysgwyr, eu datblygiad gwybyddol cynnar a’u hymwneud â’u hamgylchedd.

Cyhoeddwyd deunyddiau Ar Drywydd Dysgu am y tro cyntaf yn 2006, a chawsant groeso yn genedlaethol ac yn rhyngwladol. Fel rhan o’r gwaith i ddiwygio’r cwricwlwm a’r trefniadau asesu yn ehangach yng Nghymru, mae ystod o ymarferwyr ac arbenigwyr academaidd wedi bod yn cydweithio i ddiweddaru’r deunyddiau. Ein bwriad wrth wneud hyn oedd adlewyrchu’r gwaith ymchwil diweddaraf yn y maes, yn ogystal â’n cyd-destun addysgol newydd.

Mae Grŵp Cynghori Ar Drywydd Dysgu wedi bod yn ganolog yn y broses o ddiwygio’r deunyddiau, ac rydym yn arbennig o ddiolchgar i’r aelodau am eu hymrwymiad i’r gwaith hwn o dan amgylchiadau heriol argyfwng COVID-19. Mae rhwydwaith o ysgolion ledled Cymru hefyd wedi chwarae rhan allweddol yn y gwaith o gasglu fideos er mwyn darparu enghreifftiau o ddisgrifyddion y Map llwybrau, gan helpu i ddod â’r deunyddiau hyn yn fyw i ymarferwyr. Rhestrir yr ysgolion hyn isod:

• Canolfan Addysg Y Bont
• Ysgol Crownbridge
• Ysgol Crug Glas
• Ysgol Heol Goffa
• Ysgol Heulfan – Y Canol
• Ysgol Maes Hyfryd
• Ysgol Maes y Coed
• Ysgol Pen Coch
• Ysgol Uwchradd y Frenhines Elisabeth
• St Christopher's School
• Ysgol Tir Morfa Community Special School
• Ysgol Ty Coch
• Ty Gwyn Special School
• Ysgol Y Deri.

Mae diweddaru’r deunyddiau Ar Drywydd Dysgu wedi bod yn broses raddol. Cyhoeddwyd deunyddiau drafft, gan gasglu adborth ym mis Ebrill 2019 ac Ionawr 2020. Mae’r adborth a ddaeth i law gan ymarferwyr addysg ac iechyd wedi bod yn amhrisiadwy wrth gwblhau’r deunyddiau yn derfynol.

Map llwybrau

Mae’r Map llwybrau yn darparu trosolwg o ddatblygiad gwybyddol cynnar plentyn, ei sgiliau cyfathrebu a rhyngweithio cymdeithasol, a’i ymwneud â’i amgylchedd, gan nodi’r cerrig milltir pwysicaf yn oren.

Mae rhif i bob un o focsys y Map llwybrau er hwylustod, gan ei gwneud yn hawdd cyfeirio at yr ymddygiadau gwahanol, ond nid yw hyn yn golygu bod yna drefn ddisgwyliedig i ddysgu’r ymddygiadau neu y dylid eu haddysgu mewn trefn benodol. Ni ddylid disgwyl i ddysgwyr eu cyflawni yn nhrefn y rhifau.

Ystyrir y bydd pob dysgwr yn debygol o gyflawni’r cerrig milltir allweddol, er y gall y llwybr a ddilynant amrywio yn ôl eu hanghenion corfforol, synhwyraidd a dysgu.

Mae’r Map llwybrau ar gael i chi yma ynghyd â nodyn esboniadol sy’n amlinellu’r newidiadau a wnaed wrth ei ddiweddaru.

Ar Drywydd Dysgu: Llyfryn asesu

Mae’r llyfryn asesu isod yn cynnig cymorth ymarferol ar ddefnyddio’r Map llwybrau drwy roi enghreifftiau o weithgareddau asesu, strategaethau addysgu a syniad o’r hyn i chwilio amdano wrth asesu.

Fideos enghreifftiol

Isod darperir fideos yn cynnig enghreifftiau o 19 o focsys a cherrig milltir y Map llwybrau. Maen nhw wedi’u trefnu yn ôl themâu sy’n cyd-fynd â’r llyfryn asesu.

Yn sgil effaith pandemig COVID-19 ar ysgolion, ni fu’n bosibl i ni weithio gydag ymarferwyr a dysgwyr dros y misoedd diwethaf er mwyn cwblhau’r gyfres o fideos. Byddwn yn ailgydio yn y gwaith hwn, felly, yn nhymor yr hydref.

Ar Drywydd Dysgu: Canllawiau

Mae’r canllawiau isod yn galluogi ymarferwyr i asesu dysgwyr sydd ag ADDLl a dod o hyd i’r ffordd orau o’u cefnogi wrth iddyn nhw ddysgu.

Crynodeb o’r adborth a ddaeth i law yng ngwanwyn 2020

Mae’r ddogfen isod yn nodi ffynonellau amrywiol yr adborth a dderbyniwyd yn dilyn cyhoeddi’r deunyddiau drafft ym mis Ionawr 2020. Mae’n amlinellu prif themâu’r adborth, a’r gwaith a wnaed i fireinio’r canllawiau mewn ymateb iddo.

Y gwaith sy’n parhau, y camau nesaf a sut y gallwch chi gyfrannu

Geirfa

Bydd yr eirfa yn helpu ymarferwyr i ddefnyddio’r Map llwybrau a deunyddiau ehangach Ar Drywydd Dysgu. Isod, ceir rhai enghreifftiau o ddiffiniadau drafft i chi eu hystyried.

Rydym yn parhau i ddatblygu’r eirfa, a hoffem eich gwahodd i roi eich sylwadau ar y fersiwn ddrafft sydd gennym hyd yma. Byddem hefyd yn croesawu awgrymiadau ar dermau ychwanegol i’w cynnwys yn y fersiwn derfynol. Anfonwch eich sylwadau i asesu@llyw.cymru erbyn 9 Hydref 2020.

Fideos enghreifftiol

Rydym yn parhau i gasglu fideos sy’n cynnig enghreifftiau o ymddygiad bocsys a cherrig milltir y Map llwybrau. Os hoffai eich lleoliad/ysgol gyfrannu fideos, cysylltwch ag asesu@llyw.cymru erbyn 9 Hydref 2020.

Map llwybrau rhyngweithiol

Byddwn yn creu Map llwybrau rhyngweithiol, gan dynnu ynghyd y Map llwybrau ei hun, cynnwys y llyfryn asesu a’r fideos enghreifftiol drwy glicio botwm.

Deunyddiau dysgu proffesiynol

Mae cyfres hyblyg o ddeunyddiau dysgu proffesiynol yn cael ei datblygu i gefnogi ymarferwyr unigol neu grwpiau o ymarferwyr, ac i gefnogi deialog broffesiynol yn ein hysgolion a rhwng un ysgol a’r llall.

Cwblheir y deunyddiau hyn yn derfynol a’u cyhoeddi  yn ystod blwyddyn academaidd 2020/21.

Gwaith ymchwil

Yn ystod y flwyddyn academaidd nesaf, gwneir gwaith ymchwil i ddatblygu ymhellach ein dealltwriaeth o natur y cynnydd a wneir gan ddysgwyr sydd ag ADDLl mewn perthynas â’r Map llwybrau. Darperir rhagor o wybodaeth ar y dudalen hon maes o law. Os hoffech gyfrannu at astudiaeth o’r fath, cysylltwch ag asesu@llyw.cymru.