Disgwyliadau o ran dysgu o bell i ddisgyblion mewn blynyddoedd arholiad

Nid oes unrhyw genhedlaeth ers yr Ail Ryfel Byd wedi wynebu’r fath amharu ar addysg ag y mae’n plant a’n pobl ifanc yn ei weld ar hyn o bryd, ac mae hyn yn arbennig o wir am ddysgwyr sy’n paratoi ar gyfer eu cymwysterau. Er bod dysgu o bell wedi dod i fod yn ‘normal newydd’, gyda’r holl heriau sydd ynghlwm â hynny, mae dysgwyr mewn blynyddoedd arholiad yn wynebu anghenion brys ar hyn o bryd. Mae’r ddogfen hon felly yn nodi ein disgwyliadau gan ysgolion mewn perthynas â’r dysgwyr hynny wrth iddynt ddysgu o bell; dylid ei darllen wrth ochr y canllawiau.

Rydym yn hyderus bod pob ysgol mewn cysylltiad rheolaidd â’u dysgwyr drwy ddulliau digidol a/neu ddulliau eraill nad ydynt yn ddigidol, gan ddarparu cyfleoedd dysgu pwrpasol, o ansawdd uchel sy’n ysgogi ac yn ennyn diddordeb dysgwyr ar draws cyfres eang a chytbwys o destunau. Mae’r canllawiau hyn yn benodol ar gyfer blynyddoedd arholiadau, yn sgil yr amharu sylweddol ar eu haddysg ar adeg hanfodol bwysig yn eu cynnydd. 

Cyd-destun

Ar gyfer dysgwyr mewn blynyddoedd arholiad yn 2021, gallai’r amharu ar eu haddysg gael effaith sylweddol ar eu deilliannau, ac rydym i gyd yn ceisio lliniaru hynny. Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi adnoddau sylweddol mewn ysgolion, rhanbarthau ac Awdurdodau Lleol i gefnogi dysgu byw, cyfunol ac o bell. Mae’r prosiect Recriwtio, Adfer a Chodi Safonau wedi galluogi ysgolion i recriwtio staff ychwanegol i gefnogi dysgwyr. Mae buddsoddiadau ychwanegol yn cael eu gwneud mewn meddalwedd, caledwedd a chysylltedd.

Rydym am ddiolch i’r holl athrawon ac arweinwyr am y cynnydd a wnaed ers mis Mawrth 2020 wrth ddarparu cyfleoedd dysgu i ddisgyblion a myfyrwyr dan amodau anodd eithriadol, ond mae llawer o waith i’w wneud o hyd, a dyna pam rydym yn gosod y disgwyliadau clir isod.

Ein disgwyliadau

Mae’r gyfres o ddisgwyliadau sy’n cael eu mynegi yma yn benodol ar gyfer y cyfnod pan fydd dysgwyr ym mlynyddoedd 10, 11, 12 a 13 yn gorfod dysgu o bell, ac ar gyfer tymor y gwanwyn hyd at y gwyliau hanner tymor. Byddwn yn adolygu’r disgwyliadau hyn ym mis Chwefror. Mae’r disgwyliadau’n gymwys pan nad oes modd i ddysgwyr fynychu safleoedd ysgolion ac ar hyd y cyfnod y byddant yn absennol o’r dosbarth.

• Rydym yn disgwyl i’r ysgol gadw mewn cysylltiad dyddiol â’r grŵp hwn o ddysgwyr, i’w cefnogi o ran dysgu, ysgogiad a lles. Rydym yn disgwyl iddynt gael pedair awr o ddysgu ystyrlon y dydd, a fydd yn gyfuniad difyr o ddysgu a chymorth cydamserol ac anghydamserol, gan ddefnyddio dulliau digidol a dulliau heb fod yn ddigidol fel sy’n briodol i’r grŵp a’r pwnc. Nid ydym yn gosod disgwyliadau ar lefel fanylach – athrawon ac arweinwyr sy’n adnabod eu hysgolion a’u dysgwyr orau, a nhw ddylai wneud penderfyniadau manwl am gynlluniau dysgu eu disgyblion a’u myfyrwyr.
• Rydym yn disgwyl i adnoddau dysgu sy’n cael eu darparu gan ysgolion fod o ansawdd digon da i alluogi dysgwyr i symud ymlaen mor agos â phosibl i’r hyn fyddai wedi digwydd yn y dosbarth. Rydym yn disgwyl i’r adnoddau a’r gweithgareddau gyfeirio at gynnwys sydd ar gael drwy ystod eang o ffynonellau fel Hwb, CBAC, BBC, S4C a Phrifysgolion, a’u gosod mewn cyd-destun.
• Rydym yn disgwyl i ysgolion helpu dysgwyr sydd wedi’u hallgau’n ddigidol i gyrraedd at gyfleoedd dysgu o bell drwy ddosbarthu dyfeisiau ysgol gyda chytundebau priodol i’r defnyddiwr. Os oes problemau wrth ddosbarthu dyfeisiau, neu heriau o ran cysylltedd, rhaid i ysgolion hysbysu arweinydd Technoleg Addysg eu hawdurdod lleol.
• Rydym yn disgwyl i ysgolion fod yn ymwybodol o gysylltiad y dysgwyr gyda’r cynnig dysgu o bell, a chofnodi hynny.

Diwygiadau i’r canllawiau

Er mwyn cyflawni’r disgwyliadau hyn, mae ysgolion ac Awdurdodau Lleol wedi gofyn i ni edrych eto ar rai o’r canllawiau a osodwyd yn y gorffennol. Rydym wedi gwneud hyn, ac rydym yn gwneud dau newid i’r canllawiau ffrydio byw a fideo-gynadledda. Nid yw darpariaeth addysg gydamserol - gwersi byw ar-lein er enghraifft - yn cael ei ddisgrifio bellach fel rhywbeth gwirfoddol, ond yn hytrach dylai fod yn rhan o ddull gweithredu’r ysgol i’w ddefnyddio yn ôl crebwyll yr arweinwyr. Hefyd, mae’r canllaw bod angen i ddau oedolyn fod yn bresennol mewn sesiynau cydamserol, byw o bell wedi’i ddileu, er mwyn galluogi arweinwyr ysgolion i ddefnyddio athrawon i ddysgu fel sy’n briodol yn eu barn nhw.